Ungdomsportrett av Olaus Islandsmoen.

About the object

• IdentifierBV 83-009
• Avbildet personIslandsmoen, Olaus Trondsson (1873 - 1949)
  • History

    Museumsgrunnleggjaren

    Olaus Islandsmoen vart "hovdingen" i Sør-Aurdal, sjølv om han det meste av livet budde på Hadeland. Han utdanna seg som lærar , og vart den fyrste framhaldskulelæraren i Sør-Aurdal. Vidare studerte han både jus og filosofi, og i 1902 vart han uteksaminert cand.philos. Denne utdanninga kom han til nytte i skulen si teneste heile sitt yrkesaktive liv. I mer enn 30 år dreiv han Vestoppland Folkehøgskule. Norskdomsarbeid, fråhaldsarbeid og ungdomsarbeid kom til å bli dei sterkaste interessefelta til Olaus. Han engasjerte seg også innan politikk, og frå 1916-18 var han stortingsmann for Venstre. Han vart mykje brukt som foredragshaldar, og han var fleire gonger i Amerika i regi av Nordmannsforbundet. Olaus Islandsmoen vart også ein føregangsmann for å få etablert eit museum på Hadeland. Ungdomslaget "Uppland" var initiativtakar til eit samarbeid, som endte med at det vart danna eit museumslag for Hadelandsbygdene, der Oaus vart vald til styreformann. Dette var eit verv han kom til å ha så lenge han levde. Frå 1918 til 1941 var han varamedlem til styret i Norske Museers Landsforbund, og frå 1941 til 1945 var han fast styremedlem. Størstedelen av tida som styreformann ved Hadeland Folkemuseum, fungerte Olaus også som styrar. I 1952 vart det reist eit minnesmerke over Olaus Islandsmoen på Hadeland Folkemuseum. Sjølv om Olaus budde og virka på Hadeland, var han sterkt knytt til Valdres, heimbygda og barndomsheimen, og det var han som tok initiativet til å få til eit museum på Islandsmoen. Olaus fekk alle syskena med på at alt som hadde vore på Moe, skulle forbli der. På "Søre Moe" låg dei gamle hustuftene, og desse burde bebyggast att. Dette var tankar som far og farbrørne hans også hadde sysla med. Det vesle stabburet på Moe, og den gamle seterbua på Svarttjerneseter - som seinare som seinare hadde tent som bu på haustsetra Smettbak - vart sett opp i 1914 og 1920, som de fyrste museumshusa på Islandsmoen. Om sumarane var Olaus "heimatt" så mykje han kunna, og han engasjerte seg i kulturlivet i heimbygda. I 1938 tala han på eit møte i Hedalen, for å greie ut om museumsverksemd, med tanke på å få til eit museum på Bautahaugen. Han gav mellom anna ut boka "Sør-Aurdal og Etnedalen" og han var svært oppteken av slektsgransking og visste mykje om slekta til bygdefolk, ofte meir enn dei visste sjølve. I 1938 fekk Olaus reist ein murbygning på "Søre Moe", så samlingane skulle få ein sikker plass. I 1939 vart museet gjevi til bygda, og fekk navnet "Bagn Bygdesamling". Då Olaus Islandsmoen slutta som folkehøkskulestyrar i 1939, flytta han til syster si på Søre Øyhus. Som pensjonist, fekk han betre anledning til å arbeide med museet "sitt" på Islandsmoen. I 1948 vart Olaus heidra med Kongens Fortjenestemedalje i gull. Olaus Islandsmoen døydde i 1949.

  • Fødested,Norge Oppland Sør-Aurdal Bagn Islandsmoen
  • Dødssted,Norge Oppland Gran Brandbu
  • ProfessionLærer og cand.philos
  • GenderMann
  • • LitteraturreferanseGard og bygd i Sør-Aurdal, bind B, side 414.
    • LitteraturreferanseVestuppland folkehøgskule, 1906-1935
    • LitteraturreferanseVestoppland folkehøgskole: 1906-1981: 75 år
    Expand text Collapse text
  • DigitaltMuseumSearch in «Islandsmoen, Olaus Trondsson»
• Avbildet stedNorge Kristianiaantatt
• General subject termMinne, Portrett
• Specific subject termsjakke Skjorte knapp (drakttilbehøyr)
• SubjectUngdomsportrett av Olaus Islandsmoen.
• Type Photograph