Gardshus tatt av snøskred på Tokheim

Skredene gjekk den 7 februar 1928 frå innanfor Egne Hjem og nordover til Tokheim. Kring juletider 1927 hadde enorme skavlar med snø bygd seg opp langs heile vestsida av Sørfjorden. Regn og mildvær i januar og februar 1928 førte til at dei enorme snømengdene glei av isen på Folgefonna og kom ned fjellsidene, der dei feide med seg hus, frukttre, menneske og dyr. Snøskreda frå fjellet Mulen, gjekk i fjorden med ei slik kraft at det oppstod ei flodbølga som trefte land på andre sida og øydela naust og knuste småbåtar. Frå Kleivanuten kom ei enorm skrede på 400 meter breidde, som lagde ei flodbølge då den trefte fjorden. Vatnet skylte over den tre meter høge kaikanten i Tyssedal, kom inn i kraftstasjonen, og fabrikken, og stoppa berre centimeter frå omnane på aluminiumsfabrikken i Tyssedal. Arbeidarane vart evakuerte, vatn i omnane ville ha forårsaka eksplosjonar. Rutebåten hadde gått forbi berre ein halv time før raset og flodbølga kom – fullasta med passasjerar.

Lars Tokheim var ute på tunet då Tokheimsskreda tok med seg eit stabbur som velta over 80-åringen og drap han. Eit hus i Eitrheimsvågen blei flytta frå grunnmuren av skredvinden, og alle som budde på Egne Hjem blei evakuerte til Odda, der dei fekk bu på skulane. Vegen mellom Odda og Tyssedal vart stengd av eit jordras som reiv med seg kablar slik at den elektriske overføringa til Odda blei kutta. Også telegraf- og telefonliner vart brotne, så Odda var praktisk talt isolert dei dagane. Også i Stana gjekk ei snø- og jordskreda av enorme dimensjonar.

I avisene dagane etter kunne ein lesa: Et uhyggelig døgn i Odda og Tyssedal. Same katastrofe trefte Voss og stader i Sogn, til saman ti menneske miste livet denne natta i februar 1928. (Kjelde: Bergens Arbeiderblad 10.02.1928, Olav Kolltveit sine bygdebøker, Hardanger Historielag, Dei finaste band).)

Fotografering: 1928 (28.02)

Bruk