Borgund fri- og fattigskule, Borgund (Ålesund)

History

• • Borgund fri- og fattigskule vart etablert i 1743, etter at sokneprest i Borgund Augustinus Meldal gav bygninga i gåve til det nyoppretta skulevesenet. Deler av huset er truleg eldre, men slik det no står er skulehuset bygd slik skikken var blant embetsfolk i byane og på bygdene i tida kring 1750. Slike hus hadde alltid inngang midt på fasaden. Bak gangen var kjøkkenet plassert. Frå gangen kom ein inn i ei stove til kvar side.
    Allmugeskulen på landsbygda vart innført ved lov i Noreg i 1739/1741. Skuleforma var nesten uten unntak omgangsskule, der læraren gjekk frå bygd til bygd, og samla borna til skule i heimane til folk i kvart skuledistrikt. Borgund fri- og fattigskule er eineståande i denne samanhengen, ved at den truleg er den første faste skulebygninga som vart nytta til allmugeskulen heilt frå starten av.
    Det var 12 elevar i gongen ved skulen, og dei vekene dei var der fekk dei fri kost, husvære og undervisning. Skulen vart driven av ein lærar og ei hushaldarske.
    Skulestova var i første høgda, medan skuleborna budde i andre høgda. Læraren hadde sitt rom i første høgda, og hushalderska budde i andre høgda.

    1743: Sokneprest Meldal i Borgund gav huset til "Borgund Fri og fattigskule". Bygget er truleg eldre.
    1760: Andre høgda vart bygd på.
    1892: Vart nytta til skule fram til dette år.
    Seinare vart det nytta til klokkarbustad, kommunehus og gamleheim.
    1931: Formanskapet i Borgund bestemte å rive bygget.
    1935: Ferdig oppsett i Borgundgavlen, på museet sitt område.

  • Bruk - I bruk som skulebygning: 1743 - 1876 (Rekneskapsbok for Borgund fri- og fattigskule)

  • Gjenoppføring: 1934 - 1935

  • Oppføring: 1743

  • Oppdragsgiver/bestillerMeldal, Augustinussikker
  • Tidligere plasseringNorge Møre og Romsdal 1504 Borgund prestegårdsikker

The object is used in 1 article

Den første skulen på Sunnmøre

By Sunnmøre Museum

Add Remove

Classification

• • Undervisningsvesen (Outline)OU 871

References

• • LitteraturreferanserKristin Roald Bjørnøy: Livsløpsstudium over elevar ved Borgund fri- og fattigskule 1744-1748
  • LitteraturreferanserJohs. Nedregård: Borgund Fri- og Fatigskule 1742-1876. Serprent av "Tidskrift for Sunnmøre historiske lag".

License information

• License Contact owner for more information

Metadata

• Identifier SM.003
• Part of collection Sunnmøre museum
• Owner of collection Stiftinga Viti
• Institution Sunnmøre Museum
• Date published June 28, 2024
• Date updated June 21, 2025
• DIMU-CODE 0210514561920
• UUID 008dfc04-f593-404b-bfa7-d19bc34958a1